หนังสือระบุว่า จากกรณีการเตรียมประกาศพื้นที่อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท จ.ลำปาง ชาวบ้านในหลายชุมชนในพื้นที่ที่มีความเดือดร้อนในการเตรียมประกาศพื้นที่อุทยานฯ ถ้ำผาไทที่แนวเขตอุทยานฯ มาทับซ้อนกับพื้นที่ที่ชุมชนดูแล ชาวบ้านจึงได้มีการเรียกร้องให้รัฐดำเนินการแก้ไขปัญหาให้กับชุมชน จนกระทั่งรัฐได้มองเห็นปัญหาความเดือดร้อนของชุมชนและให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น จนกระทั่งได้มีการแต่ตั้งคณะทำงาน ดำเนินการแก้ไขปัญหาเรื่องแนวเขตอุทยานฯ เพื่อให้มีการตรวจสอบข้อเท็จจริงและหาทางออก โดยเฉพาะในพื้นที่ชุมชนบ้านกลาง บ้านแม่ส้าน ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ, บ้านขุนอ้อนพัฒนา บ้านแม่กวัก ต.บ้านอ้อน บ้านแม่ฮ่าง ต.นาแก บ้านขวัญคีรี ต.บ้านร้อง อ.งาว จ.ลำปาง และบ้านแม่จอกฟ้า ต.ทุ่งผึ้ง อ.แจ้ห่ม จ. ลำปาง ได้มีการสำรวจขอบเขตและจัดทำแนวเขตร่วมกันระหว่างชุมชน ฝ่ายปกครอง และอุทยานฯ ถ้ำผาไท (เตรียมการ) ซึ่งได้มีการทำบันทึกแนวเขตที่ชุมชนได้ยืนยันให้อุทยานฯ ถ้ำผาไท (เตรียมการ) ต้องกันออก ประกอบด้วยเหตุผลซึ่งเป็นการสร้างความเข้าใจการจัดการทรัพยากรของชุมชนแต่ละชุมชนอีกทั้งวิถีชีวิตของชุมชนที่สามารถบริหารจัดการ ดูแล ปกป้อง รักษาทรัพยากรให้สมบูรณ์และยั่งยืนมาถึงปัจจุบัน กับเจ้าหน้าที่ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
“แต่เนื่องด้วยการกำหนดแนวทางนโยบายการจัดการป่าไม้และทรัพยากรที่พยายามรวมศูนย์อำนาจ มองชุมชนเป็นผู้บุกรุก ทำลายป่าไม้ ทั้งที่ชุมชนมีการตั้งถิ่นฐานมาแต่ดังเดิมและดูแลทรัพยากรในพื้นที่ให้อุดมสมบูรณ์มาถึงปัจจุบัน ทำให้มีความพยายามที่จะนำพื้นที่ของชุมชนมาประกาศเป็นพื้นที่อนุรักษ์ โดยเฉพาะอุทยานฯ ถ้ำผาไท ซึ่งจะทำให้เกิดความขัดแย้งระหว่างชุมชนกับหน่วยงานในพื้นที่ และจะทำให้ปัญหามีความรุนแรงมากขึ้น” สกน. ลำปางระบุ
โดยในวันที่ 4-8 ก.ย. 2566 อุทยานฯ ถ้ำผาไท (เตรียมการ) จะมีการจัดเวทีรับฟังความคิดเห็นและการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้เสียชุมชนที่เกี่ยวข้อง และประชาชนในการกำหนดเป็นพื้นที่อุทยานถ้ำผาไท (เตรียมการ) จ. ลำปาง ดังนั้นชาวบ้าน ชมชนบ้านกลาง บ้านแม่ส้าน ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ, บ้านขุนอ้อนพัฒนา บ้านแม่กวัก ต.บ้านอ้อน บ้านแม่ฮ่าง ต.นาแก บ้านขวัญคีรี ต.บ้านร้อง อ.งาว และบ้านแม่จอกฟ้า ต.ทุ่งผึ้ง อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง สหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ และ ขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม จึงมีข้อเรียกร้องดังนี้
1. ก่อนการประกาศพื้นที่อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท ต้องดำเนินการกันพื้นที่ที่ชุมชนได้มีการยืนยันให้กันออกจากแนวเขตอุทยานฯ โดยเฉพาะพื้นที่ของ ชุมชนบ้านกลาง บ้านแม่ส้าน ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ, บ้านขุนอ้อนพัฒนา บ้านแม่กวัก ต.บ้านอ้อน บ้านแม่ฮ่าง ต.นาแก บ้านขวัญคีรี ต.บ้านร้อง อ.งาว จ. ลำปาง และบ้านแม่จอกฟ้า ต.ทุ่งผึ้ง อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง ซึ่งให้เป็นไปตามแผนที่แนวเขตของชุมชนที่ได้มีการแก้ไขปัญหาร่วมกันตามบันทึกร่วมกันของคณะทำงานฯ ที่มีส่วนร่วมทั้งชุมชน ท้องที่ ท้องถิ่น และอุทยานฯ ถ้ำผาไท (เตรียมการ)
2. ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยุติการดำเนินการที่จะเป็นเหตุให้เกิดความขัดแย้งที่จะเกดขึ้นในพื้นที่ ทั้งระหว่างชุมชนกับชุมชน หรือชุมชนกับหน่วยงาน
3. การดำเนินการประกาศอุทยานฯให้คำนึงถึงความเดือดร้อนของชาวบ้านในพื้นที่เป็นสำคัญ และให้รัฐสนับสนุนส่งเสริมให้ชุมชนได้มีการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรอย่างยั่งยืนโดยชุมชนเอง